رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده است که احتمالا برنامه هفتم توسعه همزمان یا دست کم با فاصله زمانی اندکی از لایحه بودجه، برای بررسی در مجلس ارائه خواهد شد. در این نظام‌نامه تعیین تکلیف طرحهای عمرانی نیمه‌تمام با واگذاری از طریق مشارکت‌دادن بخش‌های خصوصی و عمومی غیردولتی در طرحهای عمرانی انتفاعی به عنوان یکی از راهکارهای اصلاح ساختار بودجه دولت در نظر گرفته شده است.
به گزارش مسکن کیان به نقل از تجارت‌نیوز، پیشتر سیاست‌های کلی برنامه هفتم در ۷ سرفصل «اقتصادی»، «امور زیربنایی»، «فرهنگی و اجتماعی»، «علمی، فناوری و آموزشی»، «سیاسی و سیاست خارجی»، «دفاعی و امنیتی»، «اداری، حقوقی و قضایی» و در ۲۶ بند تصویب و اعلام شد. مرکز پژوهش‌های اتاق ایران نیز نقدی را بر این نظام‌نامه مطرح و توصیه‌هایی را خطاب به دولت برای کارا شدن این برنامه عنوان کرده است که یکی از شاخه‌های بااهمیت آن، بخش عمرانی است.
بخش عمرانی همواره یکی از چالش‌برانگیزترین ردیفهای بودجه سالانه کشور و برنامه‌های توسعه بوده است؛ حوزه‌ای که گاه شانس افزایش بودجه را هم داشته است اما به دلیل هزینه‌کرد منابع تخصیص‌یافته به آن در ردیفهای دیگر، معمولا تحقق اهداف را تجربه نمی‌کند. به عنوان مثال بودجه عمرانی سال 1400 معادل 176 هزار میلیارد تومان بوده است اما آیا به همین میزان در بخش عمرانی کشور هزینه شده است؟
گزارش تفریغ بودجه سال 1400 حاکی است در موضوع «راه و مسکن» در سال 1400 مبلغ 3 هزار و 928 میلیارد تومان بیش از مبلغ پیش‌بینی جهت عملیات آماده‌سازی، محوطه‌سازی و تامین خدمات روبنایی و زیربنایی «طرحهای مسکن مهر» هزینه شده است. همچنین بیش از 55 هزار متر مربع زمین به صورت رایگان جهت احداث مدرسه، مسجد، ساختمان اداری انتظامی، مراکز بهداشتی و درمانی در «طرحهای مسکن مهر» و «اقدام ملی مسکن» در اختیار دستگاه‌های اجرایی متولی قرار گرفته است.
عملکرد بودجه سال گذشته همچنین نشان می‌دهد که در زمان ابلاغ قانون بودجه بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای (بودجه عمرانی) باز هم افزایش پیدا کرده و در مجموع به ۲۳۴.۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. همچنین در مجموع ۶۰.۵ هزار میلیارد بودجه عمرانی استانی هم ابلاغ شده است.
دولت در بودجه عمرانی سال 1401 هم میزان بودجه عمرانی را افزایش داد و آن را به 251 هزار تومان رساند که رشد 42 درصدی معادل 75 هزار میلیارد تومان داشته است. جهشی که نتیجه عمل به آن در سال آینده روشن خواهد شد اما نشانه‌های آن روی زمین از هم‌اکنون نیز پیداست. شاهد مثال هم آنکه بــر اســاس بررســی‌های نهادهــای مختلــف اعــم از ســازمان برنامــه و بودجــه و مرکــز پژوهش‌هــای مجلــس، اکنون بیـش از ۷۰ هـزار پـروژه اسـتانی و ملـی در کشـور وجـود دارد.
همچنین آذرماه سال گذشته بود که یک عضو کمیسـیون برنامه و بودجـه مجلـس عنوان کرد دست کم در ایـران حـدود ۱۰۰ هـزار طـرح نیمه‌تمـام وجـود دارد کـه بـا بودجـه حـدود ۱۰۰۰ هـزار میلیـارد تومانـی ۱۰ سـال زمـان خواهـد بـرد کـه پروژه‌هـای فعلـی بـدون شـروع هیـچ پــروژه جدیــد دیگــر و البتــه بــه قیمــت امــروز تمــام شــود!
گره تحقق اهداف بودجه عمرانی کجاست؟
اما چرا دولت هیچ‌گاه نمی‌تواند اهداف بودجه عمرانی را محقق کند؟ فعالان اقتصادی تاکید می‌کنند که دولت باید بودجه عمرانی را از زیر سایه سنگین بودجه اجرایی و عمومی خارج کند. کارشناسان تاکید می‌کنند به رغم وجود مشکلات و تحریم‌های زیاد، دولت باید خود را ملزم بداند بودجه عمرانی را در جای خود هزینه کند.
به ویژه توجه به این نکته ضروری است که اگر دولت تلاش می‌کند، مشکلات اقتصادی را به صورت ریشه‌ای حل‌وفصل کند، باید زمینه تکمیل طرحهای نیمه‌تمام را فراهم کند تا از مسیر آن در مدتی کوتاه اشتغال‌زایی صورت گرفته، جذابیت سرمایه‌گذاری در این حوزه را افزایش داده و بخش عمرانی را به عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد، فعال کند.
یکی از بزرگترین چالش‌های عمرانی دولت، انباشت طرحهای نیمه‌تمام است. لازم است دولت تا حد امکان از تعریف پروژه‌های جدید بپرهیزد و به جای آن پروژه‌های نیمه‌تمام قبلی را تکمیل کرده و به بهره‌برداری برساند. آمارهــای ســازمان برنامه و بودجــه نشـان می‌دهـد افزایـش طرح‌هـا و مشکلات تامیـن مالـی باعـث شـده است طـول زمـان اجـرای طرح‌هـای عمرانـی افزایـش یافتـه و از 10.8 سـال در سـال ۱۳۸۵ بـه ۱۰ سـال تـا سـال‌های ۱۳۹۰ تـا ۱۳۹۲ ، به 12.7 سـال تـا سـال ۱۳۹۴ ،بـه 14.9 سـال تـا سـال ۱۳۹۷ و بـه 15.7 سـال تـا سـال ۱۳۹۸ و بـه بیـش از ۱۶ سـال در سـال ۱۳۹۹ برسـد.
اما ضـرورت تعییـن تکلیـف پروژه‌هـای عمرانـی نیمـه تمـام آنجـا بیشـتر احسـاس می‌شـود کـه حتـی آمـار دقیقـی از تعــداد طرح‌هــا و پروژه‌هــای عمرانــی نیمــه تمــام وجــود نــدارد!
منبع : تجارت نیوز
دیدگاهتان را بنویسید